Asystent rodziny

Ustawa z dnia 9 czerwca o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej (Dz. U. z 2025r. poz. 49) wprowadza do systemu pomocy społecznej funkcję asystenta rodziny.

Jest to nowe rozwiązanie i w założeniu ma ono pełnić inną rolę niż pracownik socjalny. Asystent w swojej pracy ma być bliżej rodziny i jej problemów, czas pracy asystenta ma być dostosowany do rytmu życia rodziny i jej realnych potrzeb. Główną jego rolą jest pomoc rodzinom z małoletnimi dziećmi, w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, socjalnych, w tym prowadzeniu gospodarstwa domowego, planowania wydatków i innych obowiązkach rodzicielskich. Praca z rodziną kończy się wraz z osiągnięciem przez rodzinę umiejętności samodzielnego, prawidłowego wypełniania funkcji opiekuńczo - wychowawczych. Swoim działaniem asystent może obejmować zarówno rodziny biologiczne jak i zastępczo - spokrewnione.

W świetle wyżej wymienionej ustawy, rolą asystenta rodziny jest całościowe wspieranie rodziny wychowującej dzieci, zagrożonej wykluczeniem społecznym, poprzez zmianę stosunku osób w rodzinie do własnej sprawności, podniesienie ich samooceny, wzbudzenie wiary we własne siły, a także pomoc w wykonywaniu najprostszych czynności, składających się na proces prowadzenia gospodarstwa domowego. W swoich działaniach asystent powinien się kierować nadrzędnym celem, jakim jest: pomoc rodzinie w zachowaniu jej integralności, przeciwdziałanie konieczności umieszczenia dzieci w opiece zastępczej, poprzez pomoc w osiągnięciu przez rodzinę podstawowego poziomu stabilności życiowej, umożliwiającej jej wychowywanie dzieci. Jego praca powinna wspomagać rozwój kompetencji wszystkich członków rodziny - rodziców i dzieci, czemu będzie sprzyjało indywidualne podejście do rodziny i jej problemów. Gdy jednak dochodzi do sytuacji, w której dzieci umieszczane są czasowo poza rodziną biologiczną, zadania asystenta skupiają się na współpracy z rodziną zastępczą lub koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, odpowiedzialnym za dziecko umieszczone w instytucji sprawującej pieczę zastępczą.

Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę. Praca w szczególności prowadzona jest w formie:
- konsultacji i poradnictwa specjalistycznego,
- terapii i mediacji,
- usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych,
- pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego,
- organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanej dalej grupami wsparcia lub grupami samopomocowymi.